MATERIAŁY ARCHIWALNE

W dniach 24-25 września 2004 r. odbyły się uroczystości 60-lecia powstania Wydziału Elektrycznego Politechniki Śląskiej. Uczelnia nasza została powołana dekretem z dnia 24 maja 1945 roku jeszcze z czasową siedzibą w Krakowie, przy czym rozpoczęcie zajęć dydaktycznych nastąpiło w roku akademickim 1944/45. Jako jeden z czterech pierwszych Wydziałów został utworzony Wydział Elektryczny, bazujący w swoim pierwszym okresie przede wszystkim na kadrze pochodzącej z Politechniki Lwowskiej i Warszawskiej. To z ich grona wywodzili się pierwsi dziekani i profesorowie, wokół których utworzono kilkanaście katedr: prof. Kazimierz Idaszewski, prof. Tadeusz Malarski, prof. Stanisław Fryze. Te sześćdziesiąt lat to okres rozwoju, który zaowocował rozbudową Wydziału i ustaleniem jego wysokiej pozycji w ocenie środowiska naukowego w Polsce. Aby uświetnić obchody tak ważnej rocznicy, Władze Wydziału połączyły uroczystości 60-lecia z XIV Walnym Zjazdem Stowarzyszenia Wychowanków Politechniki Śląskiej — Oddział Elektryków.

Panie: Alicja Przeorek, Agnieszka Rams oraz Grażyna Pacuła-Agyapong włożyły wiele starań organizacyjnych, aby wszystko przebiegało w jak najlepszym porządku.

W ramach obchodów został przygotowany Zeszyt Jubileuszowy Zeszytów Naukowych serii Elektryka nr 194, poświęcony historii i aktualnym planom Wydziału i jego poszczególnych jednostek. Przy tym powstał także album okolicznościowy, zatytułowany "Album 60-lecia Wydziału Elektrycznego". Jest to znakomite kompendium wiedzy o Wydziale. Są tu zawarte informacje o bardzo bogatej historii Wydziału i jego stanie obecnym. Nakreślono sylwetki wybitnych profesorów, twórców Wydziału i Gliwickiej Szkoły Elektryki: prof. Stanisława Fryzego, prof. Tadeusza Malarskiego, prof. Jana Obrąpalskiego, prof. Zygmunta Gogolewskiego oraz ówczesnych adiunktów i asystentów, m. in. prof. Tadeusza Zagajewskiego, prof. Władysława Kołka, prof. Antoniego Plamitzera, prof. Władysława Podlachy, prof. Lucjana Nehrebeckiego, prof. Zbigniewa Jasickiego, prof. M. Plucińskiego, prof. E. Piotrowskiego, prof. Tadeusza Stępniewskiego (oni stworzyli Gliwicką Szkołę Elektryki). W Albumie znajduje się ważny dokument, wykaz prac habilitacyjnych i doktorskich oraz prac magisterskich/inżynierskich obronionych na Wydziale. W rozdziale "who is who" zamieszczono kilkadziesiąt biogramów osób, które skończyły tu studia w ciągu tych lat. Jest to ciekawy zapis historii, pozwalający umiejscowić znaczenie Wydziału w inżynierii i nauce polskiej z punktu widzenia pozycji, zajmowanej przez jej absolwentów. Całość prac nad albumem prowadził skrzętnie dr Dariusz Grabowski, a nad stroną artystyczną obydwu wydawnictw czuwał dr inż. arch. Piotr Obracaj.

Na tę okazję zredagowane zostały przez poszczególne Instytuty i Katedrę zeszyty naukowe, w których zamieszczono rezultaty wybranych, oryginalnych i nowatorskich prac naukowych.

Zasadnicza część uroczystości odbyła się w dniach 24-25 września 2004 r. w Gliwicach. Preludium do głównej części było podpisanie umowy o współpracy pomiędzy Wydziałem Elektrycznym Uniwersytetu w Żylinie a Wydziałem Elektrycznym Politechniki Śląskiej w Gliwicach. Umowę podpisali: JM Rektor Politechniki Śląskiej prof. dr hab. inż. Wojciech Zieliński, Dziekan Wydziału Elektrotechniki z Żyliny prof. Ján Michalik oraz Dziekan Wydziału Elektrycznego Politechniki Śląskiej prof. Bogusław Grzesik. Jest ona swoistym rozszerzeniem współpracy, bowiem zostały zawarte wcześniej podobne umowy pomiędzy kilkoma siostrzanymi wydziałami obu uczelni.

O godzinie 10.15 rozpoczęła się w auli 300 sesja plenarna, którą otworzył Dziekan Wydziału Elektrycznego dr hab. inż. Bogusław Grzesik, prof. Pol. Śl. Jako pierwszy wystąpił JM Rektor Politechniki Śl. prof. dr hab. inż. Wojciech Zieliński, który podkreślił duże znaczenie Wydziału w historii powstania Politechniki. W dalszej części z gratulacjami wystąpili m.in. Dziekan Wydziału Automatyki, Elektroniki i Informatyki prof. Rutkowski, przedstawiciele silnie zaprzyjaźnionych uczelni: z Budapesztu, prof. Istvan Nagy, z Żyliny, Dziekan, prof. Jan Michalik, z Brna, Dziekan, prof. Radimir Vrba. Następnie gratulacje złożyli, absolwent Wydziału Elektrycznego i jednocześnie Prorektor Akademii Medycznej w Katowicach prof. Aleksander Sieroń, p. Klaus Kubica, który odczytał list prezydenta Rybnika Adama Fudali, oraz Prodziekan Tomasz Biskup, który odczytał jeden z wielu innych listów gratulacyjnych, Dyrektora z EPRI, absolwenta, Marka Samotyja z USA. Szczególnie warte uwagi były wystąpienia absolwentów Wydziału i jego późniejszych pracowników: prof. Stefana Węgrzyna, prof. Władysława Paszka, prof. Henryka Tuni i dra Piotra Filipskiego. Ich wspomnienia w znakomity sposób ubarwiły uroczystość. W końcowej części miało miejsce wystąpienie wnuczki nieżyjącego już pracownika naukowego Wydziału prof. Plamitzera, pani Marty Plamitzer, która jednocześnie przekazała namalowany przez siebie obraz.

Historia i dzień dzisiejszy Wydziału zostały zaprezentowane w filmie „60 lat Wydziału Elektrycznego Politechniki Śląskiej w Gliwicach” , przygotowanym przez agencję GAMMA-FILM (Grzegorz Pawełczak; Wojciech Wajda). Zwieńczeniem tej części sesji było wręczenie Złotej Honorowej Odznaki PTETiS nadanej Wydziałowi Elektrycznemu przez Władze Towarzystwa w uznaniu zasług dla krzewienia wiedzy na temat elektrotechniki teoretycznej i stosowanej. Przewodniczący Zarządu Głównego PTETiS prof. Krzysztof Kluszczyński w swoim ciepłym przemówieniu podkreślił ścisłe związki oddziału Gliwickiego PTETiS (obecnie Gliwicko-Opolskiego) z historycznymi postaciami Wydziału Elektrycznego, które właśnie tu, w Gliwicach współtworzyły tę organizację 40 lat temu.

Na sesję plenarną przybyli znamienici goście: Prorektorzy, prof. Wojciech Cholewa i prof. Ryszard Wilk, Bp. Jan Wieczorek, Dziekani i zaprzyjaźnieni profesorowie z Politechniki Śląskiej, Dziekani Wydziałów Elektrycznych Politechnik Polski, prof. Wilibald Winkler, prof. Bolesław Pochopień, prof. Wojciech Mitkowski, Prezydent Gliwic Zygmunt Frankiewcz, Prezydent Bielska-Białej Jacek Krywult, Prezes GZE S.A. Piotr Kołodziej, Prezes WASKO Wojciech Wajda, Prezes PSE-Południe Adam Wierzbicki, Prezes EPC, Piotr Kukurba, Dyrektor Stefan Sieradzki, Dyrektor Adam Klimpel i inni. Wśród nich bardzo wielu to absolwenci Wydziału.

Sesja plenarna została zakończona trzema wykładami:

• "60 lat Wydziału Elektrycznego" - prof. B. Grzesik
• "Power Electronics Enriched by Nonlinearity" - prof. I. Nagy
• "Nowa twarz pól magnetycznych w medycynie – jonowy rezonans cyklotronowy" - prof. A. Sieroń

Dziekan Grzesik nakreślił obraz Wydziału uwydatniając jego ewolucję, która doprowadziła do tego, że Wydział ma bardzo silną pozycję w badaniach i nauczaniu. Drugi z wykładów, niezwykle interesujący, wygłoszony przez prof. I. Nagy z Uniwersytetu Technologicznego-Ekonomicznego z Budapesztu, poświęcony był współczesnej technologii - energoelektronice i jej aspektom nieliniowym przy silnych nieciągłościach. Niewątpliwie ostatni z wykładów wzbudził największy odzew wśród słuchaczy ze względu na to, że każdemu z nas bliska jest troska o zdrowie. Prace prof. A. Sieronia pokazują, że metodami nieinwazyjnymi można uzyskać pozytywne wyniki w zakresie zmniejszenia bólu, poprawy koncentracji i pamięci, stosując odpowiednie dawki pola magnetycznego.

Po sesji plenarnej odbył się bankiet w sali spotkań w rektoracie, w trakcie którego nie tylko kontynuowano składanie gratulacji na ręce Dziekana Wydziału, ale także prowadzono w przyjemnej atmosferze rozmowy kuluarowe na temat historii i przyszłości Wydziału, Politechniki i nauki polskiej.

W trakcie włączonych w 60-lecie Obrad XIV Walnego Zjazdu Stowarzyszenia Wychowanków Politechniki Śląskiej - Oddział Elektryków, w których wzięło udział 350 członków wybrano nowe władze. Na kolejną kadencję został wybrany dotychczasowy przewodniczący mgr inż. Tadeusz Lipiński.

Po południu odbyły się sesje Instytutowe w 4 jednostkach Wydziału, na które przybyli uczestnicy uroczystości, w tym absolwenci z nimi związani. Każda z jednostek przygotowała program, prezentujący najnowsze osiągnięcia charakteryzujące prowadzone badania i proces nauczania. Szczegółowe programy ilustrują te aspekty działalności jednostek Wydziału:

Instytut Elektroenergetyki i Sterowania Układów

1. Wystąpienie Dyrektora Instytutu,
2. Duda D.: Modelowanie procesów obsługi eksploatacyjnej wybranych elementów składowych sieci elektroenergetycznych,
3. Korab R.: Wykorzystanie krótkookresowych kosztów krańcowych w działalności operatorów sieciowych na rynku energii,
4. Zwiedzanie laboratoriów.

Instytut Metrologii i Automatyki Elektrotechnicznej

1. Skubis T.: Prezentacja Instytutu Metrologii i Automatyki Elektrotechnicznej,
2. Parchański J.: Unikatowe przetworniki do przemysłowych pomiarów naprężeń w śrubach lub ogniwach łańcucha,
3. Topór-Kamiński L.: Analogowe układy elektroniczne – współczesne trendy rozwojowe,
4. Urzędniczok H.: Właściwości dynamiczne krzemowych czujników ciśnienia o małych zakresach,
5. Roj J., Makowski P.: Sieć neuronowa jako przetwornik pomiarowy,
6. Konopka K.: Błędy toru przetwarzania analogowo-cyfrowego,
7. Musioł K.: Multiplekser w systemie do komparacji wzorców indukcyjności.

Instytut Elektrotechniki Teoretycznej i Przemysłowej

1. Glinka T.: Instytut Elektrotechniki Teoretycznej i Przemysłowej – historia i współczesność,
2. Biskup T., Buhrer C., Grzesik B., Krijgsman J., Michalak J., Pasko S., Stępień M., Zygmanowski M.: Power Conditioning System Based on High Temperature Superconducting Coil (HIPOLITY),
3. Grzesik B., Gierlotka K., Sajkowski M., Stenzel T.: Mobile Robot HEXOR - Excellent Tool for Education of Engineers,
4. Pasko M., Maciążek M.: Wkład elektrotechniki teoretycznej w poprawę jakości energii elektrycznej,
5. Pasierbek A.: Praktyczna weryfikacja komputerowego systemu do pomiaru natężenia pola elektrycznego,
6. Setlak R.: Samochód elektryczny i hybrydowy,
7. Kowol P.: Magnetoreologiczny hamulec obrotowo-liniowy.

Katedra Maszyn i Urządzeń Elektrycznych

1. Drak D.: Historia Katedry Maszyn i Urządzeń Elektrycznych,
2. Krok R.: Działalność dydaktyczna i naukowo – badawcza Katedry,
3. Kudła J., Miksiewicz R.: Prezentacja artykułów opublikowanych przez pracowników Katedry w Zeszytach Naukowych Pol. Śl. „Elektryka” z.188 (zeszyt okolicznościowy),
4. Zwiedzanie laboratoriów,
5. Wspomnienia gości związane z okresem studiów oraz dyskusja na temat obecnej współpracy Katedry z zakładami przemysłowymi i firmami.

Pierwszy dzień uroczystości został zakończony spotkaniem koleżeńskim, które odbyło się w stołówce przy ul. Łużyckiej. Miła atmosfera pozwoliła na kontynuowanie wspomnień uczestnikom zjazdu, a spotkanie było niewątpliwie wspaniałe, o czym świadczy fakt, że impreza trwała do godziny drugiej dnia następnego.

W sobotę 25 września tradycyjnie odbyła się uroczystość odnowienia Immatrykulacji kolejnych roczników studentów, rozpoczynających studia na Wydziale Elektrycznym w latach 1952 do 1954. Uczestnikom zostały wręczone okolicznościowe dyplomy, a uroczystość została uświetniona występem Akademickiego Zespołu Muzycznego Politechniki Śląskiej pod dyrekcją p. Krystyny Krzyżanowskiej-Łobody.

Całość obchodów została zakończona złożeniem kwiatów na grobach profesorów i pracowników Wydziału na cmentarzach Centralnym i Lipowym w Gliwicach.

60-lecie Wydziału Elektrycznego było jedną z pierwszych uroczystości 60-lecia Uczelni. Połączone ze Zjazdem Wychowanków przyczyniły się walnie do odnowienia istniejących i wznowienia nowych wzajemnych więzi, jednocześnie uświadamiając jak ważną dla nas wszystkich jest Nasza Uczelnia — Politechnika Śląska.