Z dumą informujemy, że dr inż. Rafał Setlak z Katedry Elektrotechniki i Informatyki Wydziału Elektrycznego, we współpracy z firmą Caffaro – krajowym potentatem w dziedzinie produkcji rolek i napinaczy, uzyskał wyróżnienie Platynowym Medalem oraz Grand Prix Międzynarodowych Targów Innowacji w Paryżu Prix Eiffel za opracowanie nowatorskiej konstrukcji rolek do silnika spalinowego. Tym samym patent pokonał 234 inne wynalazki z 15 krajów świata.

Nowatorskość rolek jest potwierdzona dodatkowo trzema patentami (EPO, PL i Rosja) oraz medalem Międzynarodowych Targów Innowacyjności w 2020 roku.

W samochodach z silnikami spalinowymi (także w pojazdach hybrydowych) stosowane są od wielu lat i nadal będą stosowane rolki służące do prowadzenia pasów wielorowkowych. Takie pasy przenoszą moc z silnika spalinowego do innych urządzeń (np. pompy, alternator) i elementów silnika. 
Problemem takich rolek w samochodach jest to, że pracują w ciężkich warunkach temperaturowych, narażone są na brud i zmieniające się obciążenia. Ich trwałość nie jest zatem zadowalająca. 
Ale jak można poprawić koło? Skoro jest znane i stosowane od ponad 5 tyś lat? 

Rozwiązanie powstało w ramach projektu R&D dofinansowanego z Funduszy Europejskich (Projekt POIR.01.01.01-00-0582/18-00 dofinansowany przez NCBR w ramach POIR 2014-2020).  Można powiedzieć, że po wielu tysiącach lat udało się wymyślić na nowo koło!

Nowatorskie koła mają taką budowę, że zapewniają dodatkowe odprowadzanie ciepła.  To wydłuża trwałość rolek a wzrost wytrzymałości jest o uzyskany przy redukcji zużycia materiałów. Jest to ważne  z punktu widzenia ochrony środowiska. Stworzone zostały dwa rodzaje kół. Jedne są wykonane wyłącznie z tworzyw sztucznych a drugie są kołami hybrydowymi i mają rdzeń stalowy a na zewnątrz są plastikowe. Te drugie są przeznaczone do pojazdów hybrydowych czy sportowych.   

Obecnie trwają długotrwałe testy drogowe kół w samochodach poruszających się w normalnych ruchu drogowym. Testy są prowadzone aby przekonać się czy wydłuży się  gwarantowana żywotność do 150 tys. km. Rzadsze wymiany rolek pozwolą na  zmniejszyć zapotrzebowanie na koła o ok. 30% zatem znacząco spadnie ilość odpadów z tworzyw sztucznych.

Jesienią 2022 w Europie udział silników benzynowych w sprzedaży nowych samochodów wynosił 38%, napędy hybrydowe to 23%. Na dopiero trzecim miejscu są pojazdy z silnikami wysokoprężnymi mające 17% udziału. Pojazdy hybrydowe plug-in to 9%, pełne elektryki to 11%.  Rynek odbiorców jest zatem znaczny i będzie dostępny przez wiele kolejnych lat.

Film prezentujący nagrodzone rozwiązanie obejrzeć można w serwisie Youtube:

Serdecznie gratulujemy Panu dr. inż. Rafałowi Setlakowi międzynarodowego sukcesu!

Andrzej Kowalik